Página de Estudos das Fontes Pesquisadas

  • Fontes Franciscanas
  • Fontes Biográficas
  • Bernardo de Bessa
  • Livro dos Louvores de São Francisco

TEXTO ORIGINAL

Liber de Laudibus Beati Francisci - 1

Caput I - De conversatione sancti Francisci et primis eius discipulis.

1 1 Quasi sol oriens mundo beatus Franciscus vita, doctrina et miraculis claruit. 2 Hic patrem quidem terrenis intentum, sed matrem honestissimam habuit, quae quasi altera Elisabeth eum Iohannem in sacro fonte vocavit et quod meritorum gratia filius Dei esset futurus, spiritu praedixit. 3 Crevit puer et pene usque ad XXV. aetatis annum in exteriori conversatione saeculo morem gessit. 4 Relictis denique omnibus, Christi vestigia devote secutus veterem Apostolorum vitam redivivis actibus innovavit suaeque Religionis domum non super arenam temporalium, sed super petram, Christum, in paupertatis evangelicae perfectione fundavit.

5 Primus post eum huius aedificii lapis fuit bene ardens in Domino frater Bernardus de Quintavalle, qui ampla quae habuit bona non parentibus, sed pauperibus erogavit vitaque sacra et morte miraculis clara refulsit; 6 secundus frater Petrus, qui mundo perfecte renuntians sua similiter dispersit et dedit pauperibus (cfr. Ps 111,9); 7 tertius frater Aegidius, vir admirabilis sanctitatis, cui pro gratia dicitur esse concessum a Domino, ut in his quae ad bonum animae pertinent, efficaciter adiuvet invocatus. 8 Hoc enim devotus Generalis et Cardinalis praedictus, revelationum huiusmodi sedulus indagator, nos docuit. 9 Tribus sequentibus aliis frater Philippus apponitur, cuius labia munditiae calculo Dominus tetigit (cfr. Is 6,6.7), ut, quamvis laicus, Scripturas intelligens et interpretans verba de Iesu melliflua eructaret. 10 Denique primos XII Francisci discipulos, quibus et regulam scripsit et eadem pene mandata, quae Christus Apostolis suis dedit, omnes sanctos fuisse audivimus praeter unum, 11 qui Ordinem exiens, leprosus factus, laqueo ut alter Iudas interiit, ne Francisci cum Christo vel in discipulis similitudo deficeret.

12 Sed haec non immediocris gratia fuit, quod ei nondum nisi sex fratres habenti tanta dilatandi per orbem Ordinis infusa est certitudo, ut futura quasi praesentia intuens fratribus diceret: 13 “Vidi plenas venientium ad nos multitudine vias; veniunt Franciginae, festinant Hispani, Theutonici et Anglici currunt et aliarum diversarum linguarum accelerat maxima multitudo”. 14 Fratres etiam primi et ultimi temporis sub metaphora magis minusque suavium pomorum distinxerit.

15 Fulserunt et inter primos magnis clari virtutibus sancti fratres et patres: frater Soldanerius, frater Rogerius, frater Rufinus et frater Iohannes de Laudibus, qui viventis in carne Francisci letale stigmatum vulnus tangere meruit; 16 sic frater Angelus familiaris Sancti, [frater Leo eiusdem Sancti] confessor, et alter frater Leo, qui strenue postmodum Mediolanensem rexit Ecclesiam archipraesul, 17 et frater Iacobus, qui animam sancti Patris in specie stellae instar solis praefulgidae ascendentem in coelum meruit intueri; 18 sic sancti patres: frater Antonius, frater Nicolaus, frater Simon, frater Ambrosius, frater Iohannes et alii quam plures, de quibus singillatim texere longum esset, suarum luce virtutum priora tempora illuxerunt.

19 Corpora eorum in pace sepulta sunt (cfr. Sir 44,14) et sacris posita locis venerationi habentur. 20 Nam fratris Bernardi, fratris Rufini, fratris Leonis et fratris Angeli apud Assisium in ecclesia sancti Francisci, sed fratris Aegidii apud Perusium; fratris Soldanerii in ecclesia fratrum Viterbii, sed fratris Iuniperi Romae in ecclesia sanctae Mariae de Capitolio sacra venerabiliter ossa sunt condita.

21 Frater Soldanerius quasi sol dans nitorem mundo moribus et doctrina illuxit; 22 frater Iuniperus tanta patientiae gratia claruit, ut eum quamvis multa perpessum nemo turbatum viderit, 23 frater Rogerius tam evidenti micuit sanctitate, ut eum dominus Gregorius Papa nonus approbaverit et astruxerit vere sanctum et eius memoriam apud Tudertum, ubi sacrae ipsius requiescunt reliquiae, concesserit celebrari, non tamen festum consueta in talibus solemnitate indixit; propter quod iam Sancti cultum audivimus fuisse neglectum.

24 Frater Antonius Paduae novis prodigiis exuberare non cessat. 25 Frater Nicolaus sanctissimus, qui videns inter alia efferendum a lecto mortuum dicitur suscitasse et novos cuidam cui eruti fuerant oculos reddidisse; in ecclesia fratrum Bononiae requiescit.26 Fratrem Ambrosium multis clarum miraculis Urbs vetus ibi conditum veneratur.

27 Frater Simon virtutum gratia praeditus Spoletum, ubi quiescit, multis ditat beneficiis sanitatum: nam suscitatum ad eius invocationem defunctum in valle vidimus Spoletana; 28 cuius miraculi cum pluribus aliis comperta et solemniter probata est veritas per episcopum Spoletanum auctoritate apostolica miro diligentiae studio inquirentem. 29 Frater Iohannes et frater Nicolaus, viri sanctitatis eximiae; quorum alter, scilicet frater Iohannes, in officio Guardiani migravit ad Dominum, suis iam mirabilibus Theutoniae partes insignivit.

30 E vicino quoque frater Augustinus et frater Gulielmus sanctissimae quam vidimus conversationis exemplis perfectionis nobis semitas ostenderunt; quorum adhuc in carne viventium sanctitas virtuosa etiam signis claruisse memoratur. 31 Venerabilis frater Hugo, qui plenus spiritu sapientiae et intellectus (cfr. Sir 15,5), vita sublimis et efficacia doctrinae fuit mirabilis, quiescens Massiliae suam signis astruit sanctitatem. 32 Columbinae simplicitatis frater Christophorus in ecclesia fratrum Caturci honore debito conditus, multorum micat claritate signorum. 33 Vir virtutis et gratiae frater Stephanus, qui prius Abbas et magna in Ordine sancti Benedicti persona, dum propter Christum voluit minorari, factus contra haereticos Inquisitor, corona martyrii et signorum gloria meruit sublimari; Tolosae in ecclesia fratrum iacet. 34 Ibi etiam pari cum eo decoratus martyrio frater Raymundus venerabiliter est sepultus. 35 Frater Benevenutus et frater Petrus, Minister quondam Calabriae, tantis coruscant miraculis, ut divina, sicut est vere, gratia comprobetur.

36 Longum esset prosequi de Confessoribus singulis et Martyribus gloriosis, qui tam sub Saracenis quam haereticorum fautoribus, dum super eorum pravitate de Sedis apostolicae mandato inquirerent, pro fide Christi et Ecclesiae defensione sunt passi.

TEXTO TRADUZIDO

Livro dos Louvores de São Francisco - 1

Capítulo I - A conversão de São Francisco e seus primeiros discípulos

1 Como um sol nascente, o bem-aventurado Francisco brilhou para o mundo pela vida, pela doutrina e pelos milagres. 2 Ele teve um pai ocupado com as coisas terrenas, mas uma mãe muito boa que, como outra Isabel, chamou-o de João na fonte sagrada, e predisse em espírito que pelos seus méritos ele seria um filho de Deus. 3 O menino cresceu e quase até os 25 anos de idade viveu no mundo um comportamento exterior. 4 Afinal, tendo deixado tudo, seguiu devotamente os passos de Cristo, restaurou a antiga vida dos apóstolos com atitudes renovadas e fundou a casa de sua Religião não sobre a areia das coisas temporais, mas sobre a rocha, Cristo, na perfeição da pobreza evangélica.

5 Depois dele, a primeira pedra deste edifício foi Frei Bernardo de Quintavale, muito ardoroso no Senhor, o qual distribuiu os vastos bens que possuía não aos parentes, mas aos pobres, e resplandeceu por uma vida santa e por uma morte notável em milagres; 6 a segunda foi Frei Pedro que, renunciando perfeitamente ao mundo, igualmente distribuiu e deu aos pobres (cf. Sl 111,9) seus bens; 7 a terceira  foi Frei Egídio, homem de admirável santidade, ao qual – como se diz – foi concedido pelo Senhor, gratuitamente, o dom de ajudar eficazmente, quando invocado nas coisas que dizem respeito ao bem da alma. 8 Isso foi-nos ensinado pelo referido devoto Geral e Cardeal, diligente estudioso desse tipo de revelações. 9 Aos três outros que os seguiram acrescenta-se Frei Filipe, cujos lábios o Senhor tocou com a brasa (cf. Is 6,6.7) da pureza, para que, embora leigo, compreendendo e interpretando as Escrituras, proferisse melífluas palavras sobre Jesus. 10 Afinal, ouvimos dizer que os doze primeiros discípulos de Francisco, para os quais ele escreveu a regra e quase os mesmos mandamentos que Cristo deu aos seus apóstolos, todos foram santos, com exceção de um que,11 saindo da Ordem, ficou leproso e  morreu na forca como outro Judas, para que nem nos discípulos faltasse a semelhança de Francisco com Cristo.

12 E essa graça não foi pequena, porque lhe foi infundida – quando não tinha mais que seis irmãos – tão grande certeza de que a Ordem se difundiria por todo o mundo que, intuindo as coisas futuras como se fossem presentes, disse aos irmãos: 13 “Vi as estradas cheias com uma multidão dos que vêm a nós; vêm franceses, apressam-se espanhóis, correm alemães e ingleses, e avança a maior multidão de outras diversas línguas”. 14 Pois teria distinguido os irmãos dos primeiros e os dos últimos tempos sob a metáfora de frutos mais e menos suaves.

15 Brilharam também entre os primeiros, famosos por grandes virtudes, santos irmãos e padres: Frei Soldanério, Frei Rogério, Frei Rufino e Frei João de Lodi, que mereceu tocar a letal chaga dos estigmas de Francisco, quando vivia na carne; 16 também Frei Ângelo, amigo do santo, Frei Leão, confessor do mesmo santo; e outro Frei Leão que, depois, como arcebispo governou com valor a Igreja de Milão; 17 e Frei Tiago, que mereceu ver a alma do santo pai subindo ao céu em forma de estrela muito resplandecente como o sol; 18 igualmente os santos padres: Frei Antônio, Frei Nicolau, Frei Simão, Frei Ambrósio, Frei João e muitos outros, sobre os quais seria longo relatar individualmente, iluminaram os primitivos tempos com a luz de suas virtudes.

19 Seus corpos foram sepultados na paz (cf. Sir 44, 14) e colocados em lugares sagrados para a veneração. 20 Os de Frei Bernardo, Frei Rufino, Frei Leão e Frei Ângelo, em Assis, na Igreja de São Francisco, mas o de Frei Egídio, em Perusa; o de Frei Soldanério, na igreja dos frades em Viterbo, mas os sagrados ossos de Frei Junípero foram veneravelmente sepultados em Roma, na igreja de Santa Maria do Capitólio.

21 Frei Soldanério, como sol que ilumina o mundo, brilhou pelos costumes e doutrina; 22 Frei Junípero destacou-se por tão grande graça da paciência que ninguém o via perturbado, mesmo quando sofreu muito; 23 Frei Rogério cintilou por tão evidente santidade que o senhor Papa Gregório IX o aprovou e estabeleceu como verdadeiro santo e concedeu que se celebrasse a sua memória em Todi, onde repousam suas sagradas relíquias; mas não distinguia festa com a solenidade habitual nessas circunstâncias. Por isso, ouvimos dizer que o culto do santo foi negligenciado.

24 Frei Antônio de Pádua não pára de transbordar em novos prodígios. 25 Dizem que o santíssimo Frei Nicolau, vendo entre outras coisas um morto que ia ser enterrado, o ressuscitou do leito, e restituiu olhos novos a um que os tivera arrancados; repousa na igreja dos frades em Bolonha. 26 A velha Roma venera Frei Ambrósio, aí sepultado, notável por muitos milagres.

27 Frei Simão, dotado da graça das virtudes, enriquece Espoleto, onde repousa, com muitos benefícios de cura: pois vimos no Vale de Espoleto um defunto ressuscitado à invocação dele; 28 a verdade deste milagre, com muitos outros, foi esclarecida e solenemente comprovada, com autoridade apostólica, pelo bispo de Espoleto que a investigou com admirável empenho e diligência. 29 Frei João e Frei Nicolau foram homens de notável santidade; outro, Frei João, migrou ao Senhor no oficio de guardião e com seus milagres já tornou insignes as regiões da Alemanha.

30 Também foi de perto que Frei Agostinho e Frei Guilherme mostraram-nos, com exemplos de perfeição, os caminhos de santíssimo comportamento que vimos. Recorda-se também que a santidade virtuosa deles, enquanto ainda viviam na carne, brilhou com milagres.31 O venerável Frei Hugo, que foi cheio do espírito de sabedoria e de inteligência (cf. Sir 15,5), sublime pela vida e admirável pela eficácia da doutrina, repousando em Marselha, confirmou sua santidade com milagres.32 Frei Cristóvão, de columbina simplicidade, sepultado com a devida honra na igreja dos frades em Caturco, cintila com a claridade de muitos milagres. 33 Frei Estevão, homem de virtude e de graça, que antes fora abade de grande personalidade na Ordem de São Bento, quando quis tomar-se menor por causa de Cristo, nomeado inquisidor contra os hereges, mereceu tornar-se sublime pela coroa do martírio e pela glória dos milagres; jaz em Tolosa, na igreja dos frades. 34 Aí também, ornado com ele por igual martírio, foi sepultado veneravelmente Frei Raimundo.35 Frei Benvindo e Frei Pedro, outrora ministro da Calábria, brilham por tantos milagres que se comprova que se trata verdadeiramente de graça divina.

36 Seria longo continuar a falar sobre cada um dos confessores e gloriosos mártires que sofreram pela fé em Cristo e pela defesa da Igreja, tanto sob os sarracenos quanto sob os partidários dos hereges, quando com mandato da Sé Apostólica investigavam a sua maldade.